Κατάχρηση του δημόσιου χώρου και αυθαιρεσίες με θύματα την παραλία και τον αιγιαλό που σύμφωνα με τον νόμο παραμένουν δημόσια αγαθά. Κάθε καλοκαίρι, οι επιχειρηματίες φαίνεται να καταπατούν όλο και περισσότερο τις ακτές, με τους αρμόδιους φορείς να κάνουν τα στραβά μάτια και τους πολίτες να ζητούν το αυτονόητο. Να μπορούν να στρώσουν ελεύθερα την πετσέτα τους στις ελληνικές παραλίες.
Τι είναι το «κίνημα της πετσέτας»;
Πληκτρολογώντας τις παραπάνω τρεις λέξεις στην Google, εμφανίζονται μπροστά σου δεκάδες αναρτήσεις σχετικά με τις παρεμβάσεις πολιτών που διεκδικούν ελεύθερες παραλίες. Κάθε κίνημα που κάνει την εμφάνισή του έχει τη δική του ονομασία, αλλά φαίνεται πώς τα ελληνικά media βάφτισαν τις εν λόγω κινητοποιήσεις «κίνημα της πετσέτας», θέλοντας ίσως και σκόπιμα κάποια να δώσουν έναν υποτιμητικό τόνο. Το ουσιαστικό μήνυμα που πρέπει να κρατήσει κάποιος είναι «ελεύθερες παραλίες για όλους».
Πώς άρχισαν όλα;
Η αρχή έγινε τον Ιούνιο στη Ρόδο με την ίδρυση του δικτύου «Ομπρέλα», για την προάσπιση του δημόσιου χώρου. Οι πολίτες του νησιού εξέφρασαν τον προβληματισμό τους σχετικά με την αυθαίρετη και παράνομη δόμηση των κοινόχρηστων χώρων, ιδίως δε των δημοσίων αγαθών του αιγιαλού και της παραλίας σε ολοένα και περισσότερα σημεία του νησιού.
Στην πρώτη δημόσια δήλωση, σημειώθηκε μάλιστα ότι οι κραυγαλέες αυθαιρεσίες πραγματοποιούνται εντός κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων – ιστορικών τόπων ή/και σε περιοχές που προστατεύονται από την περιβαλλοντική νομοθεσία.
Τι σημαίνει ελεύθερη παραλία;
Παραλία που δεν έχει καταληφθεί από ξαπλώστρες και άλλου είδους εγκαταστάσεις, ενώ κάποιοι επιχειρηματίες που έχουν μισθώσει από τον Δήμο τμήμα των παραλιών, επεκτείνουν αυθαίρετα τις άδειες που έχουν για ομπρέλες και ξαπλώστρες.
Τι συνέβη στην Πάρο;
Μετά τη Ρόδο, σειρά είχε η Πάρος. Οι πολίτες του νησιού κινητοποιήθηκαν χρησιμοποιώντας τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τις πετσέτες θαλάσσης για να διεκδικήσουν ελεύθερη πρόσβαση σε παραλίες που έχουν καταλάβει παρανόμως ιδιοκτήτες τουριστικών επιχειρήσεων. Η πρώτη διαμαρτυρία των μελών Κίνησης Πολιτών Πάρου για τις Παραλίες έγινε στις 23 Ιουλίου στη μικρή Σάντα Μαρία. Στις 30 Ιουλίου ακολούθησε δεύτερη δράση στην παραλία Μαρτσέλο της Παροικιάς.
Τι διεκδικούν οι πολίτες;
Η παράνομη κατάληψη παραλιών, οι παράνομες κατασκευές, η μη τήρηση των αποστάσεων στις μισθωμένες παραλίες και η μουσική αποτελούν τα βασικά προβλήματα.
«Διεκδικούμε το δικαίωμά μας στο δημόσιο χώρο, το δικαίωμά μας να απολαμβάνουμε τις παραλίες μας που καταπατούνται από άπληστους, κοινωνικά ανεύθυνους επιχειρηματίες που καταλαμβάνουν παραλίες στο σύνολό τους ή υπερβαίνουν τα όριά τους μέχρι και 100 φορές περισσότερο από την έκταση που νομίμως μισθώνουν» ανέφερε το κάλεσμα για τη διαμαρτυρία στην παραλία Μαρτσέλο.
Όταν μιλάμε για ένα νησί όπως η Πάρος, όπου οι πιο πολλές γνωστές παραλίες, όπως ο Φάραγγας, οι Κολυμπήθρες, το Πάρκο Νάουσας, η Μικρή και Μεγάλη Σάντα Μαρία, ο Λογαράς και η Αλυκή, είναι 100% κατειλημμένες, όσες έχουν απομείνει ελεύθερες είναι μακριά και δυσπρόσιτες.
Υπάρχουν δεδομένα;
Η Κίνηση Πολιτών Πάρου πραγματοποίησε μία λεπτομερή καταγραφή για να επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς της. Όλα τα δεδομένα, από τις μισθώσεις του 2022 που βρίσκονται πάνω σε πραγματικές αεροφωτογραφίες της ίδιας χρονιάς και καταδεικνύουν τον βαθμό της παράνομης επέκτασης των ομπρελοκαθισμάτων, καθώς επίσης και τις παράνομες κατασκευές, έχουν ανέβει σε ένα διαδραστικό site.
Φέρνει αποτελέσματα η δράση;
Στη Σάντα Μαρία έγινε η πρώτη σύλληψη από την αστυνομία για επιχείρηση που καταλάμβανε παράνομα τμήματα της ζώνης αιγιαλού με ομπρέλες και ξαπλώστρες. Τη διερεύνηση των δημοσιευμάτων που αφορούν την κατάληψη τμημάτων του αιγιαλού στην Πάρο καθώς επίσης και τη λειτουργία καταστήματος ενώ έχει σφραγιστεί στη Σέριφο, διέταξε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη. Στην ομάδα Κίνησης Πολιτών Πάρου για τις Παραλίες αυξάνονται οι αναρτήσεις πολιτών από διαφορετικά σημεία της χώρας όπου μοιράζονται τις αυθαιρεσίες που βιώνουν καθημερινά στον τόπο όπου κατοικούν.
Οι πρωτοβουλίες των πολιτών για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των παραλιών αυξάνονται. Πιο πρόσφατο το κίνημα «Σώστε τις παραλίες της Νάξου» – Save the Naxos Beaches NOW! που όπως αναφέρεται στη σελίδα του στο Facebook, είναι μια κίνηση από ενδιαφερόμενους πολίτες, κατοίκους και λάτρεις της Νάξου. «Αποστολή μας είναι να σταματήσουμε άμεσα την παράνομη κατοχή και εκμετάλλευση των παραλιών μας από πολλές επιχειρήσεις και ιδιώτες, και να επιστρέψουμε στον λαό αυτό που προστατεύει το σύνταγμα. Δεν είμαστε κατά της ανάπτυξης, αλλά εντελώς ενάντια στην ανομία που αυξάνεται κάθε χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο, αγωνιζόμαστε επίσης για τα παιδιά των παιδιών μας και το δικαίωμά τους να απολαμβάνουν τις παραλίες της Νάξου».
