Η γιορτή συμβολίζει τη λήψη του Αγίου Πνεύματος από όλους εμάς προκειμένου να μας φωτίσει και να μας καθοδηγήσει.
Η γιορτή της Πεντηκοστής είναι γιορτή της Αγίας Τριάδος. Mε την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος μαθαίνουμε ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Το Άγιο Πνεύμα είναι η μία από τις τρεις μορφές του Θεού μαζί με τον Πατέρα και τον Υιό. Οι τρεις μορφές μαζί αποτελούν την Αγία Τριάδα. Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος έγινε κατά την ημέρα της Κυριακής.
Χάρη στη δύναμη του Αγίου Πνεύματος απαλλαχτήκαμε από τις αμαρτίες, μ’ αυτήν ξεπλύναμε την ψυχή μας από κάθε ρύπο. Με τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, ενώ ήμασταν άνθρωποι, γίναμε άγγελοι, όσοι βέβαια θελήσαμε να μάς βοηθήσει η χάρη Του, χωρίς να αλλάξει η φύση μας, αλλά, κι αυτό είναι το πιο αξιοθαύμαστο, διατηρήσαμε την ανθρώπινη φύση μας και μ’ αυτή επιδείξαμε αγγελική συμπεριφορά.
Τόσο μεγάλη είναι λοιπόν η δύναμη του Αγίου Πνεύματος! Και όπως η πραγματική φωτιά όταν δεχτεί τον μαλακό πηλό τον καθιστά σκληρό κεραμίδι, έτσι ακριβώς και η φωτιά του Αγίου Πνεύματος, όταν δεχτεί μια ψυχή συνετή, ακόμη κι αν τη βρει πιο μαλακή κι απ’ τον πηλό, την κάνει πιο γερή κι απ’ το σίδερο. Και κάνει ξαφνικά πιο καθαρό απ’ τον ήλιο εκείνον που έως τώρα ήταν μολυσμένος απ’ την ακαθαρσία των αμαρτιών.
Η γιορτή του Αγίου Πνεύματος
Η γιορτή του Αγίου Πνεύματος πέφτει πάντα μια μέρα μετά την Κυριακή της Πεντηκοστής, ημέρα Δευτέρα, ακριβώς 50 μέρες μετά την Κυριακή του Πάσχα και για πολλούς είναι αργία.
Τις περισσότερες φορές “πέφτει” Ιούνιο, ενώ το Πάσχα, είναι πολύ νωρίς, μπορεί και να “πέσει” και στα τέλη Μαΐου.
Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, 10 μέρες μετά την Ανάληψη και 50 μέρες μετά το Πάσχα, οι 12 Απόστολοι είχαν συγκεντρωθεί σε ένα σπίτι που βρισκόταν στα Ιεροσόλυμα.
Μια δυνατή βροντή ακούστηκε ξαφνικά στον ουρανό. 12 γλώσσες που έμοιαζαν με φωτιά κατέβηκαν στο σπίτι και στάθηκαν πάνω από τα κεφάλια των Αποστόλων.
Ο λόγος που το Άγιο Πνεύμα εμφανίστηκε με την μορφή φωτιάς ήθελε να δείξει πως η Αγία Τριάδα είναι ένα και ομοούσια και επίσης πως το κήρυγμα των Αποστόλων από εκείνη την στιγμή θα είχε διπλή ενέργεια.
Όπως ακριβώς και η φωτιά. Να φωτίσει τους πιστούς και να παραδίδει τους άπιστους στο πυρ.
Εκείνη την ημέρα είναι η εβραϊκή γιορτή της Πεντηκοστής. Ημέρα που εορτάζεται η παράδοση των Δέκα Εντολών στον Μωυσή στο Όρος Σινά.
Η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος εκπλήρωσε την υπόσχεση που είχε δώσει ο Χριστός στους μαθητές του πριν την Ανάληψη.
Μετά την επιφοίτηση βγήκαν από το σπίτι και άρχισαν να κηρύττουν στους Ιουδαίους, μιλώντας στον καθένα στην γλώσσα του “για τα θαυμαστά έργα του Θεού”.
Ύστερα από το κήρυγμα του Απόστολου Πέτρου, εκείνη την ημέρα βαφτίστηκαν 3.000 νέοι πιστοί. Από το τότε το Άγιο Πνεύμα είναι δίπλα στους πιστούς και βοηθάει τους ανθρώπους να γνωρίσουν τον Θεό ώστε να αγωνιστούν για τη Σωτηρία της ψυχής τους.
Έθιμα και Παραδόσεις
Η εμποροπανήγυρη της Κοζάνης
Στο Δρέπανο Κοζάνης στήνεται εμποροπανήγυρη. Μικροί και μεγάλοι επισκέπτονται το Ναό της Αγίας Τριάδας για να προσκυνήσουν την εικόνα και να ανάψουν ένα κεράκι ζητώντας την επιφοίτηση από το Άγιο Πνεύμα, και το πρωί τελείται Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.
Ποντιακές πολιτιστικές εκδηλώσεις
Στα Κομνηνά Εορδαίας, η γιορτή του Αγίου Πνεύματος σηματοδοτεί και την αρχή των πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνει κάθε χρόνο ο τοπικός Πολιτιστικός Ποντιακός Σύλλογος.
Το πανηγύρι της Λευκάδας
Στη Λευκάδα, το νησί των ποιητών και των λογίων, κάθε χρονιά στην εορτή του Αγίου Πνεύματος διοργανώνεται ξεχωριστό πανηγύρι στο μοναστήρι της Φανερωμένης, που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου από όλα τα μέρη της Ελλάδος.
Σε έναν καταπράσινο πευκόφυτο λόφο, με εκπληκτική θέα προς τον Αϊ-Γιάννη, το μοναστήρι της Φανερωμένης στέκεται αγέρωχο μέσα στους αιώνες αποτελώντας ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του τόπου.
Ταξίδι στο παρελθόν στη Σίφνο
Στη Σίφνο αναβιώνει ένα από τα ομορφότερα ελληνικά έθιμα. Ύστερα από παράδοση αρκετών χρόνων, το νησί αναβιώνει την επικοινωνία του δικτύου των αρχαίων πύργων-φρυκτωριών και ακροπόλεων της Σίφνου (6ου-3ου αι. π.Χ.) μέσω καπνού και κατόπτρων, των οποίων χρήση για αυτόν το σκοπό έγινε για πρώτη φορά πριν από 2.500 χρόνια.
Ταξιδεύοντας στην ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε ότι οι πύργοι αυτοί, χτισμένοι σε στρατηγικά σημεία σε όλη την έκταση του νησιού, αποτελούσαν ένα δίκτυο με σύστημα ανταλλαγής σημάτων, αφού είχαν τη δυνατότητα να λαμβάνουν και να στέλνουν μηνύματα μεταξύ τους καθώς και από και προς τις τέσσερις αρχαίες ακροπόλεις του νησιού.
Έως σήμερα έχουν καταγραφεί 75 αρχαίοι πύργοι-φρυκτωρίες, και σε σχέση με το μέγεθος του νησιού, που είναι μόλις 74 τ.χλμ, πρέπει να αναφέρουμε ότι η αναλογία είναι εντυπωσιακή.
Ιππικοί αγώνες στο Βώλακα Δράμας
Η δημιουργία προστατευτικού κύκλου παίρνει τη δική του ξεχωριστή μορφή στο Βώλακα. Το έθιμο συνδέεται με τη γιορτή του Αγίου Πνεύματος και στην τοπική εθιμολογία είναι γνωστό ως «μουλαροδρομίες». Σύμφωνα με ανέκδοτη περιγραφή:
«Την παραμονή της γιορτής δύο παλικάρια, το ένα από τη μεριά του χωριού και το άλλο από την άλλη (από τον πάνω μαχαλά και τον κάτω μαχαλά όπως λένε), πήγαιναν στην εκκλησία, τους ευλογούσε ο παπάς και τους έδινε ένα χαρτάκι που το πήγαιναν στο εκκλησάκι του αγίου Πέτρου στα σύνορα του χωριού.
Τα δυο παλικάρια ξεκινάνε το απόγευμα και κάνουνε τον περίγυρο του χωριού έχοντας σαν τελικό προορισμό τους το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος που βρίσκεται στο Φαλακρό. Με τον περίγυρο αυτό θέλουν να λάβει υπόψη του το Άγιο Πνεύμα ολόκληρο το χωριό και τα χωράφια τους, να τους φωτίσει και να τους βοηθήσει σε δύσκολες καταστάσεις.
Οι γυναίκες κρατούν στα χέρια τους τα «δάκρυα της Παναγίας» (ένα φυτό της περιοχής – με αυτό στολίζουν και τον Επιτάφιο το Πάσχα).»
Τα παλικάρια τα ονόμαζαν «συνουργίες» γιατί γύριζαν τα σύνορα. Το πρωί που φθάνουν στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος τους περιμένει ο παπάς καθώς και πολλοί άλλοι προσφέροντας τους ούζο και μεζέ.
Ο παπάς τους μυρώνει και ξεκινάει τη λειτουργία στο εκκλησάκι. Στη συνέχεια παίρνουν όλοι αγιασμό. Πολλοί είναι ταγμένοι στο Άγιο Πνεύμα και έτσι πάνε αποβραδίς και ετοιμάζουν το γνωστό «κουρμπάνι». Μετά το φαγητό στήνεται ένας μεγάλος χορός που κρατάει μέχρι το μεσημέρι.
Αλλαγή μαντηλιού στα Μετέωρα
Οι αναρριχήσεις στους ΜΕΤΕΩΡΙΤΙΚΟΥΣ βράχους είναι μια πολύ παλιά υπόθεση για την περιοχή. Από πολύ παλιά ντόπιοι, βοσκοί και κυνηγοί κινούμενοι από βιοποριστικούς λόγους αλλά και από το ερευνητικό τους ένστικτο, επιχειρούσαν και κατάφερναν αναβάσεις σε πολύ δύσκολους βράχους.
Το έθιμο του ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ του ΜΑΝΤΗΛΑ, όπως και αυτό του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, δείχνει επίσης τη σύνδεση του ντόπιου πληθυσμού με τις αναρριχήσεις: Κάποιος Τούρκος πήγε να κόψει ξύλα στο μικρό δάσος που υπήρχε κάτω από το ασκητήριο του Αγίου Γεωργίου. Κατά τη διάρκεια της κοπής ένας κορμός τον καταπλάκωσε με αποτέλεσμα το σοβαρό τραυματισμό του.
Η γυναίκα του βρίσκοντάς τον τραυματισμένο έταξε το φερετζέ της στον ‘Αγιο προκειμένου να γίνει καλά ο άντρας της. Αυτό έγινε και η γυναίκα αφιέρωσε το φερετζέ στον Αγ. Γεώργιο. Από τότε κάθε χρόνο του Αγίου Γεωργίου οι νέοι ανεβαίνουν μια αρκετά επικίνδυνη ανάβαση, αλλάζοντας τα παλιά μαντήλια με νέα που προσφέρονται ως τάματα.
Παρόμοια, την ημέρα του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ντόπιοι νέοι αλλάζουν το μαντήλι που υπάρχει στην κορυφή του ημίκορφου του ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ μετά από αναρρίχηση ΙV βαθμού.
Πρωινό Πανηγύρι Αλιμπίστας Αιτωλοακαρνανίας
Την ημέρα του Αγίου Πνεύματος γίνεται ένα πρωινό πανηγύρι στην Αλιμπίστα, ορεινό χωριό της Αιτωλοακαρνανίας, όπου κατοικούν μόνο δύο οικογένειες. Μετά το τέλος της λειτουργίας εκατοντάδες άνθρωποι σχηματίζουν ουρά μπροστά στον πλανόδιο χασάπη, που κόβει ψητά αρνιά με το μπαλτά.
Πολλοί φέρνουν για συμπλήρωμα πίτες, τυριά και άλλα φαγητά από τα σπίτια τους. Το πρωινό πανηγύρι, του οποίου οι ρίζες χάνονται στον χρόνο, δεν αποκλείεται να αποτελεί συνέχεια αρχαίων εθίμων, που σχετίζονται με την ανατολή του ήλιου και λατρειών αφιερωμένων στον θεό Απόλλωνα.
Αρχή καλοκαιρινών εκδηλώσεων στη Σμίξη Γρεβενών
Τα έθιμα του τόπου αναβιώνουν με μεγάλο ζήλο οι Σμιξιώτες κάθε καλοκαίρι, αρχής γενομένης του Αγίου Πνεύματος. Τότε οι γυναίκες του χωριού μοιράζουν πίτες, γλυκά και επταζιμίτικο ψωμί (με μυρωδικά) στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου και του Αγ. Αθανασίου.
